vakbeweging

De Duitse penetratie in vakcentralen en sociale wetgeving

Auteur: 
J.J. van Bolhuis
Auteur: 
B.C Slotemaker

Overdruk uit: Onderdrukking en Verzet. p.369-398

Plaatsnummer: Bro N 656/71 fol

Document: 

Gelijkschakeling: reacties van de vakbeweging

De vakbeweging was in nieuw vaarwater terecht gekomen. Met propaganda en sociale wetgeving probeerde de bezetter de bonden in te palmen. Onder vakbondsmensen was de verdeeldheid groot. Moesten de vakbonden leeglopen en de vakbondsbestuurders opstappen of moesten zij doorgaan? Bracht de ‘nieuwe orde’ interessante mogelijkheden of moest de vakbeweging tegen de bezetter in verzet komen?

De nieuwe orde

Bezetting: aanvang gelijkschakeling

Alle maatschappelijke organisaties werden tijdens de bezetting naar Duits voorbeeld onder nationaalsocialistisch gezag geplaatst. Het doel was het hele maatschappelijke leven te beheersen. Ook wel gelijkschakeling genoemd. In etappes, want anders zou er te veel verzet ontstaan. In 1940 zetten de Duitsers de eerste stappen om de Nederlandse vakbeweging gelijk te schakelen.

Overname van het NVV

Jaren dertig: opkomst nationaalsocialisme

Economische crisis, maatschappelijke verzuiling en de opkomst van het fascisme. Kenmerken van de jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog. De houding van de vakbeweging tijdens de Tweede Wereldoorlog is niet los te zien van deze ontwikkelingen.

De Crisis